Татарча
Татарларның истәлекле бүләкләре
Халыкларның мәдәнияте һәм гореф-гадәтләре белән танышу максаты куйган сәяхәтче кешеләр саны көннән-көн арта. Шуңа бәйле истәлекле бүләкләр кибетләренә зур игътибарлык ителә башлый. Һәр сәяхәтче, үзенең күренекле сәфәре турында, истәлек өчен берәр искәрмә калдырырга тели. Бу яктан Татарстан Җөмһүрияте читтә калмый, киресенчә сәяхәтчеләр саны көннән-көн арта гына. Гаҗәп түгель, Җөмһүрияттә дөньякүләм әһәмияткә ия булган һәйкәлләр һәм истәлекле урыннар күп.
Татарларның истәлекле бүләкләре
Татарстан һәрвакыт үзенең милли һөнәрчеләре белән дан тота, шуңа күрә сәяхәтчеләр өчен бүләк сайлау мәсьәләсе соравы башка да керегә тиеш түгель. Әмма, Сез чыннан да истәлек өчен, милли татар бүләген аласыгыз теләсә, Сезгә кызык булырга тиеш, башка халыклардан аермалы буларак татар төбәге нәрсә белән күренекле. Сәяхәтчеләрдә иң зур ихтыяҗ булып, милли татар кәчтүмнәре файдалана: түбәтәй һәм казан читекләре. Күп дистә еллар алар үзенең гүзәллеге һәм үзенчәлеге белән дан тота. Татар читекләрен рус патшалары да, немец бароннары да, хәтта француз вельможлары да рәхәтләнеп кия. Татар хикәяләрдә батырлар, мигъмарият һәйкәлләр яки милли бизәкләр белән ясалган керамик һәм фарфор эшләнмәләр дә зур игътибарлыкка лаек. Татарстан - мөсельман җөмһүрияте, шуңа күрә истәлекле бүләкләрдә ислам диненең чагылышы күрүнүе бер дә гаҗәп түгель. Мондый бүләк буларарак татар шамаиле бик яхшы була ала. Сәяхәтчеләргә истә калырлык бүләк булып җөмһүриятнең символы яки аның башкаласы төшерелгән сувенир да була ала. Казанда күп төрле песи һәм канатлы елан Зилант төшерелгән статуэткалар. Татар эпосаның әлеге персонажлар һәм риваятьләре Казанны, татар җиренең үзәге буларак символлаштыра. Гаҗәп тә түгель, Татарстанда булган күп сәяхәтчеләр, бүләк итеп, миили чәк-чәк ашамлыгын алалар. Чәк-чәкне үзе өчен генә түгель, ә туганнарны сыйлар өчен дә алалар. Югары санап үтелгән истәлекле бүләкләрне Сез Татарстанда һәр кибеттә ала аласыз.
Истәлекле бүләкләр бөтен дөньяда зур ихтыяҗ белән сорала. Ә интернет барлыкка килү, тәҗрибә һәм милли иҗат белән аралашу виртуаль рәвештә мөмкинлек бирә. Үз илеңнән чыкмыйча, виртуаль рәвештә, төрле илләрнең милли мәдәниятен өйрәнергә интернет кибетләр ярдәм итә. Сезнең игътибарыгызга татар кибетен http://www.tatshop.ru
тәгъдим итәбез. Ул Сезгә һәм якыннарыгызга күтәренке кәеф бирер һәм бүләк сайларга булышыр.
Күләм: 15 шт.
Формат: JPG
Үлчәм: 1,69 Mb
Шрифтлар татарча
Татар шрифты
Тәүлекнең хәерле вакыты, хөрмәтле "Минем йорт" порталын укучылар.
Бу мәкалә туган телне сөючеләр өчен, шулай ук интернетны кулланып кына калудан тыш, татар интернет үстерүгә үз өлешләрен дә кертергә теләүчеләр өчен.
Интернетның дөнья "пәрәвезендә" татар сайтлары күп түгел, ә программалар, уеннар тагын да азрак. Моның сәбәбе политика да, татарларның саны аз булу да, халыкның тырыш я ялкау булуы да түгел, ә бәлки гап-гади компьютер белән эшләү нигезләрен белмәү, мәгълүматы наданлык. Шуннан килеп чыга да инде уңышлы иҗади эшдәү өчен кирәкле программаларның җитешмәве.
Интернет челтәрендә татар телендә нәрсә булса да эшләп караган һәр кеше кирәкле шрифтлардан башка бу мәсьәләне хәл итеп булмаганын яхшы аңлый. Рәсми татар шрифтлары юк, ә Майкрософт компаниясе тәкъдим иткәннәре ачыктан-ачык шаблон, бик аз санда булып, аларны да Юникод кодировкасында гына (ягъни бары тик виндос программасы өчен генә) эшли.
Без үзебезнең сайт һәм программаларның, бигрәк тә уеннарның матур, кабаланмас иҗади бизәлештә булуын яратабыз. Бүгенге көндә мондый әөберләрне татар телендә булдыру җиңел түгел.
Һәм ниһаять, клавиатурага яраклаштырылган, биредә китерелгән, махсус эшләнгән татар шрифтлары челтәрдә татар сегментында иҗат итәргә теләүчеләрдә кызыксыну уятыр. Аларга зур ярдәм булыр дип ышанып калам.
Шулай ук, татар сайтларына кереп укырга, арашырга яратучыларга да файдалы булыр бу шрифтлар. Чөнки үзеңнең компьютырыңда махсус эшләнгән шрифтлар булмаса, язылган текстларның чын мәгънәсе аңнашылып бетмәскә дә мөмкин.
P.S. Төлмән архивны ачыгы. Шрифтны урнаштыру өчен "тычканның" уң төймәсенә басып, файлда "урнаштырырга" дигәнгә басу җитә. Шрифтларны клавиатурага бәйләү (урнаштыру) өчен setup.exe урнаштыру программасын җибәреп, кулланма буенча дәвам итәргә. Клавиатурада шрифтларны ачу гади, рус, инглиз һәм татар телләре.
Шрифтлар архивны йөкләү өчен төймәгә бас↓.
Никах
Слайдшоу никах туе↑
Никах туе.
Күләм: 10 шт.
Формат: JPG
Үлчәм: 0,699 Mb
Татар сөлгесе
Слайдшоу татар сөлгесе↑
Аклы татар сөлгесе – керсез җанның көзгесе.
Һәр милләт генә хас үзенчәлекләргә ия. Шуңа күрә аларның һәрберсе дөнья мәдәниятенә сизелерлек өлеш кертә, аны баета. Күпьеллык бай тарихы, мәдәнияте, әдәбияты, гореф-гадәтләре, йолалары булган татар халкы да дөнья культурасын кабатланмас үрнәк аһәңнәр белән тулыландыра бара.
Чулпы, беләзек, калфак, читек, сөлгеләре белән элек-электән дан тоткан безнең халык. Әйткәнебезчә, аларны эшләү осталык һәм түземлелек таләп иткән.
Билгеле ки, һәр борынгы шәһәрнең үз туграсы, һәр дәүләтнең мәдхия-гимны була. Безнең татар хатын-кызларыбызның да үз мәдхия-гимны, үз сурәт-туграсы бар. Ул-сөлге! Сөлге – гүзәл затларыбызның символы, татар хатын-кызының осталыгына һәйкәл.
Бизәкле сөлгеләр сугуны, мәсәлән, кыз балалар бик яшьли өйрәнгәннәр. Һәр өйдә диярлек бу һөнәрнең җайланма-корылмалары булган. Гадәттә, яшь кызлар үз гаиләләрендә әбисеннән, әнисеннән, җиңгәсеннән, өлкән апасыннан сабак алган. Әлбәттә, һәр авылда әлеге һөнәрнең бик талантлы осталары булган. Тырыш, булдыклы кыз балалар остазларыннан туку станогы һәм гаять катлаулы бизәк серләренә өйрәнгән. Алар ап-ак сөлгеләргә күңел бизәкләрен төшергән. Кагыйдә буларак, тастымал тукымалары җитеннән, киндердән, мамык җепләреннән тукылган.
Күләм: 28 шт.
Формат: JPG
Үлчәм: 4,640 Mb
Бизәкле сафьян сәнгате
Безнең якларда төрле йомшак күн-сафьян тегү сәнгате гаять киң таралган. Болгар илендә күн-тирене эшкәртү алымнары борын-борыннан булган. Югары сыйфатлы сафьяннан, юфтьтән эшләнгән күн читекләрне, туфлиләрне җирле халык кына түгел, бәлки бүтән төбәк халкы да яратып кигән.
Бизәкләп эшләнгән аяк киеме җитештерү техникасы шактый катлаулы булган. Осталар берьюлы берничә пар аяк киеме килеп чыгардай калдыксыз эшләү юлын тапканнар. Аяк киеме кисүче төрле төскә буялган юеш күнне бер өем итеп куйган һәм берничә читек өчен берьюлы бизәкне кискән. Аннан соң, күн катламнар арасында кайбер элементларны алыштыргач, төрле төстәге бизәкләр барлыкка килгән. Бизәкнең контуры булып торган махсус декоратив җөй ярдәмендә әлеге элементлар мозаика техникасы белән төзелгән һәм беркетелеп куелган.
Элек-электән аяк киеменең үзенчәлекле бизәкләренә кешене саклау-магия мәгънәсе бирелгән. Бизәкләр нигезендә — үсемлек һәм җәнлек мотивлары. Алар арасында болытсыман, лотоссыман сурәтләр, пальметта, лалә чәчәге киң таралган. Читек элементлары батика бизәкләрдән мөгез, песи башы, йөрәк формасындагы сурәтләр белән аерылып тора. Читекнең өске өлешендәге дулкын мотивы суны символлаштыра.
Төсле фон ярдәмендә шактый эре зур һәм йомык формалы элементлар бербөтен һәм үзенчәлекле бизәк композициясен тәшкил итә.
Бу матур традиция — сәнгатебезнең күн эшкәртү төре — бүген дә гамәлдә.
Зәкирова Н.Г "Татар чигүе" буенча
Күләм: 24 шт.
Формат: JPG
Үлчәм: 3,012 Mb
