Мантый
Мантый
Мантый - үзбәк халкының да зур сые, шулпа артыннан бирү өчен әйбәт.
Берәү мантый ашаганда: "Кара әле, монда бер суган гына икән", - дигән. Сатучы исә аңа: "Юк, абзый, мантыйда бер суган түгел, анда суган бик күп", - ди икән. Чыннан да, мантый өчен ит белән суган бертигез күләмдә алына.
Су, тоз, он алып (үзбәк халкы камырга йомырка салмый), токмачны кына караганда йомшаграк итеп камыр басалар. Аны, 10-15 минут тастымал белән каплап, өлгертәләр. Аннары камырны юка гына (1-2мм) итеп җәйгәч, 10х10 см квадратлар кисеп, уртасына эч салалар. Кырыйларын бәлеш ясагандагы кебек күтәртеп җыялар һәм ябыштыралар. Әзер мантыйлар кипмәсен өчен, өстен каплап торалар. Аннары махсус мантый казанында кайнап торган су өстендә - парда пешерәләр. Башта түгәрәк тишекле калайларны майлыйлар, аннары мантыйны рәт-рәт тезәләр, өстенә салкын су сибеп томалыйлар. Ул 35-45 минутта пешеп җитә.
Һәр кешегә дүртәр мантый салып, янына әз генә шулпа, каймак өстәп, табынга кайнар килеш китерәләр.
Эчлек әзерләү. Мантый өчен симез сарык ите әйбәт. Сум итне ит тарткычтан чыгаралар яисә агач тагаракта ваклап чабалар да вак итеп тураган башлы суган, аз гына салкын су өстиләр. Әгәр ит симез булмаса, эретеп май, тоз, борыч салып, яхшылап болгаталар.
4 мантыйга: 140-150 г. сум ит, 25-30 г. май, 140 г. башлы суган;
камыр өчен: 160 г. он, 80 г. су, кирәгенчә тоз, борыч.